Zo begint de tekst van Murat, één van de deelnemers aan het Interfaith Bibliodrama weekend in Kortrijk. 30 jaar geleden vertrok hij uit Azerbeidjan op de vlucht voor verdrukking en geweld en de hoop op een vredevolle en betere wereld hield hem op de been. Het weekend dat hij deelde met deelnemers uit Duitsland, Zweden, Vlaanderen, Nederland en Finland betekende voor hem en de andere mensen een eiland van hoop en vrede. Met bibliodrama, zang, dans, creatieve verwerking en poësie verkenden we de dromen uit het verhaal van Jozef uit de Bijbel en Yussuf uit de Koran. We ontdekten hoe dicht ze bij elkaar staan en hoe ze ook ons nog kunnen inspireren. Met gebeden in het Engels en het Arabisch verbonden we ons met elkaar, met de Ene en met de wereld. Er ontstons een eiland van vrede dat nu verspreid wordt door alle 1é de deelnemers... We hopen op méér eilanden als deze. Lees meer op deze pagina. 

In Turku worstelden we met het heden en de toekomst: hoe zuchten en kreunen we met elkaar onder onrecht, onder kwaad dat wij zelf doen en dat ons wordt aangedaan?
Hoe houden we het uit met het Kleine meisje Hoop, met de adem die ons beweegt en in leven houdt?
Voor wie is er eigenlijk toekomst? Wie opent de toekomst?
 
Die vragen droeg ik met mij mee op de reis terug. Met Romeinen 8 kon ik in bibliodrama-opzicht niet zo veel. Maar de vragen waren met weerhaakjes gebleven. Dus ging ik thuis op zoek naar teksten en verhalen die ook de neerslag vormen van ons zuchten en kreunen als mensen.
Zo kwam ik terecht bij het verhaal bij die mensen waarover Matteus schrijft in een gelijkenis. Een bruiloftsfeest waarop je wacht, waar je je op voorbereidt – maar waarvan je niet weet wannéér dat is en met wie je daar zult zijn.
De gelijkenis bracht me overigens niet veel verder: ook hier is de toekomst onzeker, ook hier zijn er mensen die daar geen deel van uitmaken. Ik presenteerde deze gelijkenis als ‘weerbarstige tekst’ om open te breken. Zou het lukken om al spelend een deur te openen?
En ja: er was iemand die zich inleefde in de rol van de deur. Die deur wilde niets liever dan mensen binnen laten die bereid waren om vól te houden en zich vóór te bereiden. Je kon niet zomaar naar binnen. Eerst kon dus alleen de bruidegom en de stadsomroeper naar binnen. Verder bleef het leeg in de zaal. Mensen meldden zich zonder olie, ze riepen en smeekten. Ze kwamen niet binnen.
Toen werd de ommekeer ingezet. Al spelend ging de bruidegom weer naar buiten! En de deur liet hem gaan om te zoeken naar nieuwe feestgangers die de eerste ronde gemist hadden – want wat zou het niet fijn zijn als zoveel mogelijk mensen opgelucht adem kunnen halen, en méé kunnen doen in dat feest van de hoop. 

​In augustus 2023 kwamen we bij elkaar in Turku, de oudste stad van Finland. Het was ooit de hoofdstad maar de geschiedenis besliste anders.
Finland en haar buurlanden delen de geschiedenis, en als je dat niet weet sta je verbaasd over de tweetaligheid van plaatsnamen, de structuur van de Lutherse kerk, de politiek van vandaag en de ruimte die in Finse kunst en cultuur voelbaar en hoorbaar is. De grote lijnen worden ingekleurd, maar de details blijven persoonlijk.
In Helsinki zag ik na de EBW een bijzondere tentoonstelling waar ook hologrammen geprojecteerd werden op allerlei manieren. Dit is er eentje van. En ik vond het kenmerkend voor wat zich in Finland momenteel afspeelt: processen die onder de oppervlakte plaats vinden, en waar je op heel verschillende manieren zicht op krijgt als je eigen positie beweegt.
Is dat ook niet zo in bibliodrama? De tekst lijkt te bestaan uit wat letters op papier, de vertaling kan variëren maar voor de buitenstaander zijn de woorden vast en zeker. Voor wie andere posities durft te verkennen ten opzichte van het verhaal ontdekt onder de oppervlakte een veelvoud van personen, emoties, verhalen, de mix van context in cultuur en ethiek. En daar doorheen het licht van de Liefde.
Hoe kijk jij naar die verhalen die als hologram ons uitnodigen om verder te kijken dan wat met het blote oog zichtbaar is? 

Adem in en uit…
Adem bewust, zonder iets aan je manier van ademen te veranderen.
Concentreer je op het uitademen. Laat los. Geef klank aan dat loslaten.
Concentreer je op het korte moment tussen in- en uitademen,
die kleine pauze, dat moment van omkeren…
Concentreer je op het inademen,
vanuit je buik naar heel je lichaam.
Accepteer… Adem…m te bewerken.
Er is het allereerste inademen, wanneer je geboren wordt,
en er is de laatste adem die je uitblaast wanneer je sterft…
Van God wordt gezegd dat Hij/Zij RUAH is, ADEM. In en uit…
Geen stormwind maar een zacht briesje. In en uit…
Dat Hij/Zij de geest is, de adem die heen en weer beweegt, vooruit en achteruit, in en uit…
JAH- is IN, --WEH is UIT…
JAH-WEH JAH-WEH JAH-WEH…
God’s name on our lips in every breath we take…                
(fragment bodywork EBW Turku groep 3)
​