|
|
Te gast op Terscheling |
Met bomen als gids |
|
Vijf dagen op Terschelling mogen verblijven én daar bovenop mogen deelnemen aan een intrigerend programma getiteld: ‘Symbooldrama, rond de symboliek van de boom.’, begeleid door onze sympathieke bibliodrama-buren uit Nederland, Cocky en Bas.
Heel wat bomen passeerden de revue: - die bijzondere boom uit onze buurt of die vol jeugdherinneringen - de levensboom en die van kennis van goed en kwaad uit het Bijbelse scheppingsverhaal - de levensbomen uit de Bhagavad Gita en die uit de Joodse mystiek - de oneindig dikke eik, de berk van zilverschilfer, de wilg als waterpsalm - de bomen die Kees van der Zwaard, Thomas Merton, Dorothée Sölle, Spreukendichters e.a. zo poëtisch beschrijven - onze geschilderde bomen die in stil gesprek gingen met elkaar |
Bomen zijn hele verhalen:
over wortelen in vaste grond, vergroeid met alles rondom, over gegroefde stammen die met grote ogen kijken naar de mensenwereld, over takken en twijgjes die wiegelend wuiven in de wind maar soms ook kraken en vallen, soms weggesnoeid moeten worden over al of niet vrucht willen/kunnen dragen en kleine zaadjes achterlaten die voorzichtig willen kiemen, soms tevergeefs… ‘Het zijn je vrienden, bomen. Hun schaduw leggen ze als een arm om je heen als je alleen wilt zijn en niet alleen.’ (Fetze Pijlman) ‘ Boom bij boom bij boom. Met elkaar. Mens bij mens bij mens. Een heel bos. Van boven de koppen bij elkaar. Onder de grond met duizenden draden verbonden. Aan elkaar en aan de aarde.’ (Kees van der Zwaard) Op de laatste dag, de oogst-dag, speelden we met het verhaal van de Vruchtboom (ook al van Kees!). De Eeuwige wil een tuin maken met daarin een vruchtboom. Vreugde en Zelfbeheersing, Geduld en Goedheid, Trouw en Vrede: allemaal prijzen ze zichzelf aan bij de Eeuwige die uiteindelijk kiest voor de LIEFDE, die stilletjes toekijkt hoe haar vrienden zich gedragen. ‘ Een boom groeit in stilte en een vrucht rijpt in het licht. Het licht is ook stil. Vandaar.’ zegt de Liefde.’ ‘Jij bent een vrucht naar mijn hart.’ zegt de Eeuwige… Een deugddoende vijfdaagse, weer een Erasmus-uitdaging tot leren van elkaar, en tussendoor lekker uitwaaien op dit prachtige eiland… Dankjewel Cocky en Bas, dankjewel Erasmus! |
Wat deden we? |
Wat leerden we zoal? |
|
De opleiding werd aangekondigd als "symbooldrama", en voorgesteld als 'bibliodrama met een bijzonder accent'. De rijke symboliek van bomen wilde men samen met de deelnemers ervaren, onderzoeken, verkennen en tot expressie brengen in spel, zang, dans en beweging, met dramatechnieken vanuit verhalen uit diverse culturen, en in ontmoeting met elkaar. We verkenden nieuwe bibliodramamethodieken, en de ons reeds vertrouwde werden ernaast gelegd en verdiept. Op 08/04 maakten we kennis met elkaar en met het bomenthema via meditatie - zang - dans - verwoorden - verbeelden van betekenisvolle bomen uit eigen omgeving, uit eigen leven. Op 09/04 werden de 'Levensboom' en 'De boom van kennis van goed en kwaad' uit de Bijbel (Scheppingsverhaal en Apocalyps) naast de Levensbomen uit de Bhagavad Gita en de Joodse Kabala geplaatst en met vormen van expressie verkend. Op 10/04 kregen we een natuurbelevingstocht rond bomen in beweging die met behulp van woorden/gedicht /papier/verf leidde tot het maken van onze eigen 'levensloopboom'. Die werd via lichaamswerk beleefd werd (mijn wortels, de grond waarin ik sta, mijn stam, takken, kruin, vruchten, zaden). Op 11/04 kwam vooral de relatie tussen bomen, tussen bomen en mensen aan bod: woordenloos gesprek tussen de schilderijen van de vorige dag, een fabel werd in drama omgezet, de open-stoel-methode werd gebruikt. Bomen in beeldende kunst werden verbonden met woordkunst. Op 12/04 werd er 'geoogst': wat leerde de boomsymboliek mij voor eigen leven en samenleven? Er werd gereflecteerd over de gebruikte methodieken, de eigenheid van 'symbooldrama', en over wat je leerde voor je eigen werk als bibliodramabegeleider.
Ginkgo
De tuinman stond in morgenlicht als hoeder van het park. Hij vroeg: "Welke boom heeft jou iets te vertellen?" Ik dwaalde tussen de verhalen: de oneindi dikke eike, de berk van schilferzilver, de beuk met zijn diep versie van rood, de wilg als waterpsalm Aan het einde van mijn taal wachtten de nameloze bomen, de stille verhalen. Ik kon alleen maar wijzen als een kind: die. Okergeel blad gevormd als een hart dat in voorbijgaand waaien neigt naar ziel 'Ginkgo,' zei de tuinman als een oude Adam. 'Ginkgo', zei ik na, als brabbelaar, tastend naar de naam. En als blinde- bleek een tijdje later, toen ik weer eens een kijkje nam op de begraafplaats van mijn kind; al lang met droge ogen. En zie, ik zag de wachter bij de ingang, bewaarder van het ongeziene sinds die dode morgen. 'Ginkgo' zei ik tastend. Hij ritselde mijn naam. kees Van der zwaard |
We leerden dat de symboliek van bomen 'inter-menselijk, inter-levensbeschouwelijk, inter-cultureel' is. Daarrond werken is verbindend, opent ogen, doet interesse ontstaan naar méér weten over die ander, maakt nieuwsgierig naar waar diverse visies elkaar kunnen vinden en waar ze uit elkaar lopen.
We ontdekten hoe belangrijk we het vinden dat de 'beleving' centraal moet blijven staan in bibliodrama. Teveel theorethische achtergrond, teveel woorden (vb rond Kabala, Baghadva Vita) : het leidt af van het zelf exploreren van betekenisvolle verhalen met je hele wezen. Het is precies dat persoonlijk ontdekken van zin en symboliek, in communicatie met wat andere deelnemers beleven, dat leidt tot verdieping. Het groepsvormend gebeuren wordt versterkt wanneer je met alle deelnemers samen op dezelfde plek verblijft, samen de maaltijden gebruikt en de vrije momenten deelt. Het belang van informele ontmoeting tussen de geplande activiteiten door, met kans om dieper in te gaan op wat er beleefd werd, mag niet onderschat worden. Meer verbinding mogelijk maken tussen alle deelnemers heeft ook te maken met de keuze van je werkvormen: hoofdzakelijk in duo of trio laten werken, met enkel een toonmoment, zonder een grondige inhoudelijke uitwisseling nadien in de grote groep is niet bevorderend. We mochten vaststellen dat wij vanuit onze kleine Vlaamse bibliodramaschool via onze Europese contacten via Erasmus onze eigen bibliodramahorizon heel kleurrijk en zorgvuldig gemaakt hebben. We beschikken over een ruimer palet aan werkvormen, we durven experimenteren met nieuwe methodieken, werken echt met interculturele verbindende verhalen. Elke Europese ontmoeting geeft een boost aan onze eigen creativiteit en daagt ons uit nieuwe perspectieven te zien. Ik heb verder ervan genoten nog eens gewoon deelnemer te mogen zijn i.p.v. begeleider of trainer. Tegelijk speel je altijd vanuit die dubbele rol: je leert kritisch kijken naar hoe je het zelf ànders en/of beter zou kunnen doen. En als surplus hebben we ook onze noorderburen veel beter leren kennen. Want al spreken we ongeveer dezelfde taal, het is echt een ander land met heel eigen gewoonten. Samen enkele dagen optrekken werpt ook op hun levenswijze en gewoonten een heldere licht én vergroot de liefde. ( Anne) |