De droomHet was onze droom (Anja Stieghorst(D) en Jes Bouwen(B)) om een internationale, interreligieuze cursus op te zetten met het ervaren en verkennen van creatieve en speelse bibliodrama methodes in een interreligieuze en cultureel diverse setting, geïnspireerd door Bijbel & Koran.
We wilden een setting creëren om elkaar te ontmoeten in een open sfeer en met open hart. Niet als experts maar als zoekende, nieuwsgierige mensen die elkaar gewoon willen leren kennen. We geloofden dat de methoden van bibliodrama een prachtige manier konden zijn om dit te doen. De dromersWe konden 1O deelnemers verleiden om het experiment aan te gaan: 6 vrouwen en 4 mannen, uit Duitsland, Vlaanderen, Zweden, Nederland en Finland. Moslims, protestanten, katholieken en zoekenden... Sommigen maakten voor het eerst kennis met bibliodrama, anderen waren ervaren begeleiders.
Maar ze deelden allemaal dezelfde droom: andere mensen met een diverse achtergrond ontmoeten en leren kennen met behulp van bibliodrama. Dit was voldoende voor een intense verrijkende ervaring. Bibliodrama: what is in a name?Als je werkt met andere teksten dan de Bijbel, met Koran of literatuur of poëzie, is dat dan nog "bibliodrama"?
Wij denken van wel want: - ook al is bibliodrama ontstaan vanuit het werken met Bijbelteksten, het is intussen een "methode" geworden met als doel persoonsgroei als gelovige, zoekende mens en een beter begrip van jezelf, de ander en de wereld. Daarbij kunnen ook andere teksten gebruikt worden. - In bibliodrama zit "biblio" wat boeken betekent en dus ook ruimer kan gezien worden dan alleen Bijbel. We ontdekten in dit programma alvast dat in de naam bibliodrama geen probleem zit voor mensen vanuit een andere achtergrond, als je daar zelf ook geen probleem van maakt en meteen de ruimere context schetst. Een nieuwe naam bedenken voor deze 'bibliodramatische' manier van werken met àndere dan bijbelse teksten is dus niet nodig. ProgrammaBij de voorbereiding van onze driedaagse hebben we ons laten leiden door enkele belangrijke vragen:
- wat is er nodig om een veilige omgeving te creeëren voor elke deelnemer? - welke teksten kunnen een brug slaan zonder al te veel verschillen die een struikelblok kunnen zijn. We zijn dus eerder uitgegaan vanuit onze gelijkenissen dan van de verschillen. Omwille van de taalissues ook hebben we bewust gekozen om het programma niet te vol te steken en hebben we gezocht naar werkvormen waar taal minder belangrijk was. De eerste avond werd besteed aan kennismaking met elkaar en het speels verkennen van mogelijke aandachtspunten in verband met afstand en nabijheid. De tweede dag werd gestart met dromen, met beelden en klanken in allerlei talen en zo werd het pad geëffend voor de dromen van de jonge Jozef/Yussuf. Een wandeling door Kortrijk was een mooie manier om elkaar ook anders te leren kennen. Met biblioloog kreeg de tekst van zowel Bijbel als Koran meer body. Heel bijzonder werd het wanneer "Jozefs droom" op een open stoel werd gezet. Voor het eerst brak daar de volle kracht van bibliodrama door. Onze bibliodrama nieuwkomers waren heel geraakt. De zinnen uit de dromen uit Bijbel en Koran hingen door elkaar gemengd aan wanden en ramen. Deze werden onze gezel voor de rest van de dag. Elk op zijn eigen werkplek konden de deelnemers de opgedane ervaringen creatief verwerken op grote puzzelstukken. We eindigden de dag met een rondgang langs alle plekken waarbij elk "kunstwerk" een passende titel kreeg. De dag werd gesloten met een christelijk en islamitisch zegengebed. De derde dag startte met het maken van een gedicht met de titels van de kunstwerkjes van de vorige dag. Daarna passeerden diverse werkvormen de revue om de dromen van Jozef in de gevangenis, en die van de Farao te onderzoeken: een rolverkenning , ontmoetingsspel en een tableau vivant. De groep deelde zich in twee waarbij de ene groep het verhaal van de Koran in beeld bracht en de andere dat van de bijbel. Opvallend was dat twee van de drie moslims voor de Bijbel kozen en vier Bijbelvertrouwden in de Koran doken. Hierna deden we een bijzonder boeiend experiment waarbij de beide teksten met elkaar in gesprek gingen in een variatie op de open stoel. De verwerking van al onze gedachten en ervaringen op de puzzelstukken eindigde in een nieuwe tentoonstelling en in nieuwe titels. Een door de deelnemers samengestelde bezinning met gebed, muziek en zegen rondde onze cursus af. Bij de thee nadien hoorden we van de aanslag in Brussel en meteen voelden we hoe we onze boodschap van broederlijkheid en vrede mee te dragen hebben naar onze eigen omgeving en thuisland. De droom van Jozef en de zorg voor elkaar die een nieuw impuls kreeg in Kortrijk, mag verder groeien in ieders hart én we hebben elkaar beloofd die hoop ook uit te zaaien. De boodschap van Murat op het einde van de ceremonie is hiertoe een warme oproep.
In dezelfde regio als waar in 2017 de EBN conferentie rond vrede doorging, kwamen we nu opnieuw bijeen. Als een knipoog naar toen en tegelijk met een heel nieuwe betekenis kozen we opnieuw voor puzzelstukjes als verbindend symbool.
Want dit was toch echt wat we deden: puzzelen met ons eigen beeld van dromen en dat van Jozef/Yusuf, aan onze eigen weg en stap voor stap ontdekken hoe de anderen hun weg gingen. Gaandeweg vielen onze puzzelstukjes in elkaar tot ze weer verspreid werden overal die verschillende landen om daar hun werk verder te zetten. AandachtspuntenEen zorgvuldige en langzame opbouw van de verschillende activiteiten is noodzakelijk om het nodige vertrouwen in de groep te creëren.
Zo werd een open en vriendelijke sfeer geschapen waarin issues die mogelijk op weerstand konden botsen, ter sprake kwamen zonder er een "heet hangijzer" van te maken. Hoe ga je om met afstand en nabijheid? Met lichamelijke aanraking man/vrouw, met de teksten die je gebruikt... Het is bijvoorbeeld niet ok om Bijbel- of Koranteksten zomaar op de grond te leggen. Dit vooraf op een speelse manier aankaarten kan latere blokkades voorkomen en alvast zorgen voor een atmosfeer waarbij ongemakkelijke dingen toch ter sprake kunnen komen. Reflecties van deelnemersNog steeds aan het nagenieten van de
meerdaagse interfaith bibliodrama workshop ‘ dreaming with Joseph/Yusuf’ die plaats vond in Kortrijk . Deze training, georganiseerd door Het Leerke vzw en onder de vleugels van Erasmus, was voor mij een van de meest intense, rijke ervaringen in mijn leven. Ik ben zo blij dat ik al deze Europese mensen ontmoet heb en er 3 dagen mee kon werken/spelen. De Jozef verhalen uit de Koran en uit de bijbel werden verkend en ingeleefd met diverse leuke en creatieve bibliodramawerkvormen . Resultaten waren verrassend en zo echt , zo diep… Ik ben naar huis gegaan met heel veel ideeën om te gebruiken in een ILC project op mijn scholen . Geen hapklaar project maar wel een boel componenten waarmee je eindeloos creatief kan zijn . Dit was een onderdompeling in iets wat zo groot is dat het nog heel wat training zal nodig hebben om het echt in de vingers te krijgen. Ik had een boek op mijn rek staan van bibliodrama….net zoals ik een onaangeroerd boek had van Godly Play ….Maar net zoals met Godly Play leer je dit niet uit een boek maar gewoon door te doen onder leiding van experts …. en dat zijn Jes en Anja die deze workshop leidden heel zeker ! Ik zou zeggen, gewoon eens doen, gewoon voor gaan ! Mijn lessen krijgen alvast nieuwe dimensies. Veerle Uitgebreide reflectie door Anja StieghorstReflectie door Murat en in het DuitsExcuse me, I have a proposal. I said this program is good. We have 12 participants here. Very good work has been done. These studies should not be limited to 12 people. We were doing scientific projects by inviting students from different countries of the world and we were also inviting the public. The short presentation we made last night was also very good. The reenactment of the theater scenes today was also very original. I think it should be opened to the public. If it is legal and the conditions are appropriate, we can make our presentations to the public. More people can be reached. We can explain this especially to our young people. MURAT
Reflectie Mahmut |
The dreamIt was our dream (Anja Stieghorst(D) and Jes Bouwen(B)) to set up an International, interfaith course with experiencing and exploring creative and playful bibliodrama methods in an interfaith and culturally diverse setting, inspired by Bible & Quran.
We wanted to create a setting for meeting each other in an open atmosphere and with open hart. Not as experts but as searching, curious people who just want to get to know each other. We believed that the methods of bibliodrama could be a splendid way to do this. A facebook reflection of BodilThe dreamersWe were able to seduce 1O participants to enter the experiment: 6 women and 4 men, from Germany, Flanders, Sweden, the Netherlands and Finland. Muslims, Protestants, Catholics and seekers.... Some were getting acquainted with bibliodrama for the first time, others were experienced facilitators.
But they all shared the same dream: to meet and get to know other people from diverse backgrounds using bibliodrama. This was enough for an intensely enriching experience. Bibliodrama: what is in a name?If you work with texts other than the Bible, with Quran or literature or poetry, is that still "bibliodrama"?
We think so, because: - even though bibliodrama originated from working with biblical texts, it has since become a "method", with the same goal of personal growth as a believer, a searching person and a better understanding of yourself, others and the world, other texts can also be used. - Bibliodrama includes "biblio" which means books and can therefore also be seen more broadly than just the Bible. - Thinking about a new name for it can even be rather confusing. We already discovered in this programm that the term is not a problem for people from a different background, if you don't make a problem of it yourself and immediately outline the broader context. ProgramIn preparing for our three-day event, we were guided by several key questions:
- what is needed to create a safe environment for each participant? - which texts can bridge the gap without too many differences that could be a stumbling block. So we started from our similarities rather than the differences. Because of the language issues too, we consciously chose not to overload the programme and looked for working forms where language was less important. The first evening was spent getting to know each other and playfully exploring possible focal points related to distance and proximity. The second day was started with dreams , with images and sounds in all kinds of languages and so the path was paved for the dreams of young Joseph/Yussuf. A walk through Kortrijk was a nice way to get to know each other in a different way too. The text of both Bible and Quran got more body with a 'bibliolog-exercice'. It became very special when "Joseph's dream" was put on an open chair. For the first time, the full power of bibliodrama broke through there. Our bibliodrama newcomers were very touched. The phrases from the dreams in Bible and Quran mixed together hung on walls and windows. These became our companion for the rest of the day. All the experiences got processed on the puzzle pieces of the participants who had their own workspace in the spacious classroom. We ended the day with a tour of all the places where each "work of art" was given an appropriate title. The day closed with a Christian and Muslim blessing prayer. The third day started with making a poem of the previous day's titles. Then various forms of work passed to explore the dreams of Joseph in prison and those of Pharaoh. A role exploration , meeting games, and a tableau vivant. The group divided into two with one group portraying the story of the Quran and the other that of the Bible. Interestingly, two out of three Muslims chose the Bible and four Bible faithful dipped into the Quran. After this, we had a particularly fascinating experiment where the two texts interacted in a variation on the open chair. The processing of all our thoughts and experiences on the puzzle pieces ended in a new exhibition and in new titles. A reflection composed by the participants with prayer, music and blessing rounded off our course. Drinking tea together afterwards, we heard about the attack on Swedish supporters in Brussels and immediately felt how we have to carry our message of brotherhood and peace to our own environment and homeland. Joseph's dream and the care for each other that received a new impulse in Kortrijk may continue to grow in everyone's hearts and we promised each other to sow that hope. Murat's message at the end of the ceremony is a warm call to this end. Detailed workshop
|
God is puzzlemaster
We are The not always hated one Travelling through Listen you will be chosen The seeker Diving into Joseph The key that opens Die weld reicht fur allen Unfinnished |
A travel poem
Don't worry..., but do Vulnarable unfinnished balance travelling with faith Alle together cross borders with peace and love it is good to be a seeker and it goes on Children of the same Father and we will be at home together one day Looking through different windows and it is always different I will tell my mother prophets are mirrors its all about getting the message the world is enough for all |
Reflections of participants
"What I learned was how to use bibliodrama in religious dialogue. I now know how to build a textual bridge between the Koran and the Bible and, at the same time, between Muslims and Christians. The experience of the other participants was amazing. The group experienced a sense of connection, friendship and a strong mutual respect. The reason for this was precisely the active working together. We didn't just sit around. This was the first time I was able to see how you can use both the Quran and the Bible at the same time. In interfaith dialogue, this is a tremendous tool. I believe that this is also a way to build peace and understanding in a whole new way. Many participants experienced a genuine dialogue between religions. Everyone was able to be truly themselves and share ideas from their own worldview. Many of us also have experience of religious dialogues where we have simply listened to lecture after lecture. There are no bridges between people. In bibliodrama there are. I also remembered the feedback that bibliodrama made the relationship with the Koran more alive. The text came to life. I am aware of this experience with the Bible, but now it happened with the Koran. For the Muslims involved, this was a unique experience.
I am truly grateful for this opportunity to learn. I will use this knowledge in my own setting in the dialogue between Muslims and Christians. I believe that every human being has a need to be heard and seen as themselves. I believe that such interfaith dialogue can help different people to genuinely get to know each other and make friends. It is necessary for integration. It is necessary to learn to love and to receive love. "( Eveliina, Finland)
I am truly grateful for this opportunity to learn. I will use this knowledge in my own setting in the dialogue between Muslims and Christians. I believe that every human being has a need to be heard and seen as themselves. I believe that such interfaith dialogue can help different people to genuinely get to know each other and make friends. It is necessary for integration. It is necessary to learn to love and to receive love. "( Eveliina, Finland)