Na de basiscursus in Zweden en in Vlaanderen volgen nu drie van onze medewerkers met Erasmussteun de vervolgcursussen. We delen graag met jullie hun ervaringen. Ook interesse om deze stappen te zetten. Neem dan contact met ons op. |
|
Liechtenstein ( Music and Dance)
Tineke schreef uitgebreid over haar ervaringen. Op onze blog verschenen korte stukjes. Hier kan je meer uitgebreid lezen en inspiratie op doen voor eigen werk wannneer je doorklikt.
Opwarmen en verbinden
Om deelnemers te verleiden echt in het spel en verhaal te komen en in verbinding met elkaar zijn opwarmers nodig. Je kunt die lichamelijk doen door bodywork,of door het zogeheten ‘centrum’ in de kring van deelnemers. Dat geeft vaak iets weer van het thema of legt accenten die in het spel verder niet expliciet aan de orde komen.
Een mooie vorm van ‘opwarming’ en ‘verbinding’ tussen de plek die je achter je liet en de plek waar je op dat moment aanwezig bent is wat ik in Liechtenstein meemaakte. We zagen als groep elkaar na een half jaar weer terug in Liechtenstein. Maar 2 mensen ontbraken wegens omstandigheden, en 1 deelnemer die er in Vilnius niet bij was schoof nu gelukkig wél aan. Hoe zorg je er dan voor dat de spanningsboog tussen ‘toen’ en ‘nu’ gemaakt wordt? Toen we in de ruimte kwamen lagen er in het centrum allemaal lucifersdoosjes. Verder lezen Speelruimte
Het is voor de meesten van ons heel vanzelfsprekend om te bewegen in tijd en ruimte. Het gebeurt zonder dat we ons er bewust van zijn wat ruimte met ons doet. Als je eenzelfde verhaal in bibliodrama uitspeelt in verschillende ruimten zul je merken dat het veel verschil maakt hoe de ruimte ingedeeld is, waar het licht en donker valt, waar de tafels en stoelen staan en welke voorwerpen zich in de ruimte bevinden.
Als je begeleider bent en je kent de ruimte niet, is het altijd handig om de beheerders te vragen wélke ruimte je ter beschikking hebt en daar foto’s van te krijgen met aanduidingen waar het licht vandaan komt. Het maakt ook uit of je binnen of buiten het gebouw speelt. Ook de natuur kan vóór je werken of tégen je werken. Buiten spelen levert een ander verhaal op en andere impulsen dan in een superwarm schoollokaal of een koud zaaltje met alleen kunstlicht. In Liechtenstein merkte ik hoe de omgeving van de bergen, met de wijngaarden om ons heen én uitzicht op het kasteel heel beklemmend konden werken op onze spelimpulsen als het mistig was, maar ook ruimte gaven als de zon doorbrak. Soms moet je op reis gaan om te ontdekken hóe belangrijk de (speel)ruimte is. MuziekIn de week in Liechtenstein was het thema dans en muziek.
Ons was gevraagd om een muziekinstrument mee te nemen. Niet iedereen had een instrument dat vervoerd kon worden en niet iedereen kon een muziekinstrument bespelen.Dus was de opdracht lichtjes veranderd in “neem iets mee waarmee je muziek kunt maken”. Hierdoor werd onze creativiteit in gang gezet. We kwamen aan met slagwerk- en ritmeinstrumenten van keukenrasp, deksels, spijkers in een potje, een bamboepijpje met rijstkorrels als regeninstrument, een ijzeren kam en een grote fles half gevuld met water. Er bleek opeens heel veel muziek in onze dagelijkse omgeving te zijn waar we tot voor kort geen erg in hadden! Onze docenten hadden gehoopt op een meer melodisch orkest, en wat ze kregen was een samenraapsel van ritmisch geluid waar eigenlijk geen melodische tonen mee konden worden gemaakt. Was dit nog wel muziek? Het was níet de muziek die zij in gedachten hadden gehad, en dansen op die muziek bleek een hele kunst. Luisteren naar deze muziek was ook knap ingewikkeld, want het waren korte tonen en ritmes die moeilijk te ordenen bleken. Nóg ingewikkelder was het om een orkest te vormen waarin alle geluiden tot een samenhangend geheel werden ingezet. Een enorme klankchaos was het resultaat. We kwamen er niet uit. Er was een leider voor nodig die ons vroeg om met 1 instrument te beginnen, waarna de anderen daar stuk voor stuk bij aansloten. Pas toen kwam er aandacht voor elkaar, en voor de eigen ritmiek. Soms is er een outsider nodig om te ontdekken dat chaos in de muziek zoveel kan zeggen over je eigen innerlijk! |
Dansen
Bij het woord ‘dansen’ heeft iedereen gelijk een beeld én een oordeel klaar. Dansen is echter niet alleen maar stijldansen of streetdance, maar nog zoveel meer. De één houdt van volksdansen, de ander verliest haar hart aan de mystieke dans. Zwieren, zwaaien en zweven doe je niet alleen op de dansvloer maar ook op de kermis en in het bos. Uiteindelijk is dansen echter niets anders dan ‘bewegen van het lichaam al dan niet op muziek’. Want ook zónder dat er muziek is kun je dansen.
Rudolf van Laban heeft in zijn danstheorie 3 kwaliteiten benoemd waarmee je je bewegingsruimte kunt vergroten. De eerste is de kwaliteit van tijd (langzaam - snel), de tweede van ruimte (rechte lijnen - ronde lijnen) en de derde van intensiteit (zwaar - licht). Deze zes kun je aan elkaar koppelen in een grote hoeveelheid variaties waarbij je bovendien kunt verschuiven van de ene polariteit naar de andere. Met deze informatie in ons achterhoofd ontdekten we in de workshop van Maria en Bruno dat je ook heel goed kunt dansen met je ellebogen, je tenen of zelfs gewoon zittend op een stoel aan een tafel! Langzaam en zwaar dansen in rechte lijnen klinkt zo opeens veel positiever dan jezelf beschrijven als houterig en a-ritmisch. Dansen is niet alleen voor de lenigsten onder ons, maar voor iedereen die met 1 lichaamsdeel beweging kan maken. En gelukkig kunnen de meesten van ons aan die voorwaarde voldoen 😊 Psalm 149
Het thema van de week was muziek en dans. Beide begrippen komen voor in psalm 149 dus wat stond ons in de weg?
Er bleek heel veel in de weg te staan bij deze Psalm. Wie in de traditiegeschiedenis van deze psalm duikt ontdekt obstakels, boosheid en woede om wat deze psalm beschrijft. Je kunt deze psalm niet lezen zonder dat er wat geraakt wordt. Het liefst van al zouden we deze psalm wellicht in tweeën willen scheuren, waarbij we het eerste deel zouden vasthouden en het tweede deel zouden willen vergeten. Karel Eykman noemt deze psalm bijvoorbeeld ‘een psalm van niks’. Wat ga je dan doen als begeleiders? Houd je je vast aan de tekst als geheel, of licht je er maar een paar verzen uit en houd je het zo verteerbaar? Theologisch valt er veel voor te zeggen om vast te houden aan de tekst zoals die tot ons komt, van letter tot letter is de tekst dan waardevol in zichzelf. Er is theologisch gesproken echter ook veel voor te zeggen als je zoekt naar geestelijke interpretatie van de letters voor vandaag, waarbij je de witte ruimte tussen de zwarte letters op papier benut om de zeggingskracht naar voren te laten komen. Vaak worden deze twee benaderingen tegen elkaar uitgespeeld. In de workshop bleken ze naast elkaar te staan door een derde benadering toe te voegen vanuit onverdachte hoek: Playing Arts. Dit is een begrip geïntroduceerd door o.a. Christoph Riemer. In Liechtenstein interpreteerden we dit als volgt. We gebruikten het gedicht “Die Tänzerin” en hoorden muziek. We verdiepten ons in de woorden van het gedicht, we dansten met hulp van de drie dimensies van Laban om te onderzoeken wat ons in beweging bracht. Vervolgens legden we muziek en gedicht náást de tekst van Psalm 149. De impulsen vanuit het gedicht en de muziek van de morgen ontsluierden de weerbarstige woorden van de psalm in de middag. Playing Arts: iets onverwachts van buiten wordt als impuls toegevoegd aan een tekst om een nieuwe verbinding met je eigen leven tot stand te brengen. Wat een waardevolle dag waarin er barsten in de tekst kwamen. |
Vilnius (Bodywork and Aestethics)
Je kan je hier enkele bedenkingen lezen van Nev en van Els .
Hun ervaringen bespreken we in onze online ontmoetingsmomenten . Intussen gaan ze zelf met hun leerervaringen aan de slag in hun eigen omgeving. We hopen hun bijdrage ook te kunnen proeven in onze activiteiten en workshops en te lezen op deze website.
Hun ervaringen bespreken we in onze online ontmoetingsmomenten . Intussen gaan ze zelf met hun leerervaringen aan de slag in hun eigen omgeving. We hopen hun bijdrage ook te kunnen proeven in onze activiteiten en workshops en te lezen op deze website.
Tineke vertelt
Tineke zette het geleerde alvast in in haar plaatselijke bibliodramagroep. Wil je meer weten?
Groeten uit Vilnius!
We waren met z’n drieën vanuit Het Leerke als cursisten van de Advanced Course Bibliodrama in Vilnius, begin mei 2023. Wolfgang en Andrea, 2 docenten met veel ervaring stonden ons enthousiast op te wachten, evenals Leena en Emese die ondersteunend waren. Laten we bovendien niet Vilhelmina vergeten, die met enorme toewijding voor ons dagelijks brood (en veel meer dan dat!) zorgde. We voelden ons door haar echt in de watten gelegd.
De hele groep bestond uit 15 deelnemers, uit veel verschillende landen en afkomstig uit verschillende geloofstradities. Bovendien was er een groot leeftijdsverschil en kun je gerust spreken van een intergenerationeel gebeuren.
Het bijzondere is, dat zo’n enorme variatie je ertoe dwingt als deelnemer om open met elkaar om te gaan en via een andere taal vragen te stellen en antwoorden te ontvangen. We spreken hetzelfde woord in het Engels, maar de betekenis ervan blijkt niet hetzelfde te zijn. Taal is niet alleen maar woordelijke taal, maar ook lichaamstaal, tekentaal, culturele taal, volkstaal, creatieve taal, muzikale taal, culinaire taal, bijbelse taal. Niets is vanzelfsprekend, en juist daardoor ontstaat verbinding.
Ook de manier van omgang met bijbelse taal is niet vanzelfsprekend. Waar de een hangt aan een zo letterlijk mogelijk vasthouden van de ‘vertaalde’ woorden in de tekst ons aangereikt, zoekt de ander naar de associaties die deze ‘zwarte letters’ oproepen in het witte vuur van de context. Mag je zomaar in de rol van Jezus stappen, en dan zijn woorden uitspreken in jouw eigen verstaan? Welke betekenis krijgen die woorden als Jezus die uitsprak, en verandert die betekenis als jijzelf ze uitspreekt?
We laafden ons aan lichaamswerk van Andrea en esthetiek van Wolfgang. Gekoppeld aan de tekst uit Johannes rond de man die al 38 jaar op een matras lag en bleef hopen op een nieuw begin ontdekten we onze eigen verlangens.
Vijf dagen werden we ondergedompeld in een monastieke omgeving, koesterden we de zonnestralen en de tuin en de warmte van elkaars gezelschap. En zie, het was goed.
Nawerking
Tineke heeft in haar vaste speelgroep in Zeist beide elementen vanuit Vilnius gelijk in praktijk gebracht. Ze onderzocht de rol van esthetiek met de focus op gebruik van tekenmateriaal als voorbereiding, inleving, verwerking en doorwerking voor de relatie tussen Jezus en de leerlingen op het moment dat hij van hen afscheid neemt en door een wolk aan hun ogen onttrokken wordt (Lk.24).
Ze besteedde in de tweede spelsessie extra aandacht aan bodywork, juist waar in haar groep die avond de helft van de spelers nieuw was en een andere taal sprak. Haar groep is sowieso gekenmerkt door mensen met beperkte mobiliteit en gehoorproblemen, wat vraagt om een ándere creatieve inzet van bodywork zodat ieder mee kan doen. Deze avond stond het verhaal van Noach centraal die uit de ark een onbekend land mag gaan bewonen. Veel spelelementen waren non-verbaal, en extra aandacht werd besteed aan lichaamshouding bij de rolinleving. Achteraf werd in de groep ook geëvalueerd hoe lichaamshouding van beslissende invloed kan zijn op de rolbeleving en de spirituele verwerking van de rolopneming.
Interreligieus bibliodrama in Utrecht
Op zaterdag 23 september zal in Utrecht in de EBG een bibliodrama worden geleid door Trevor, Nev en Tineke. Het thema is ‘bevrijding van het verleden’ en is nadrukkelijk gekoppeld aan bevrijding van slavernij. Het maximaal aantal deelnemers is 12, en deze groep is vrijwel vol. Voertaal is Engels en Nederlands, we streven naar diversiteit van deelnemers. Heb je interesse, geef je dan op bij Tineke. Je krijgt dan medio september te horen of je mee kunt doen.
Speelgroep in Zeist
Tineke heeft een eigen speelgroep in Zeist, die in september, oktober en november bij elkaar komt op dinsdagavond. Deze speelgroep geeft haar de gelegenheid om de thema’s die in haar gemeente van belang zijn op een andere manier te verwerken. Ook is deze speelgroep enthousiast om alle inspiratie die Tineke opdoet in haar Advanced Course om te zetten in spelmomenten. De groep zit momenteel vol.
Groeten uit Vilnius!
We waren met z’n drieën vanuit Het Leerke als cursisten van de Advanced Course Bibliodrama in Vilnius, begin mei 2023. Wolfgang en Andrea, 2 docenten met veel ervaring stonden ons enthousiast op te wachten, evenals Leena en Emese die ondersteunend waren. Laten we bovendien niet Vilhelmina vergeten, die met enorme toewijding voor ons dagelijks brood (en veel meer dan dat!) zorgde. We voelden ons door haar echt in de watten gelegd.
De hele groep bestond uit 15 deelnemers, uit veel verschillende landen en afkomstig uit verschillende geloofstradities. Bovendien was er een groot leeftijdsverschil en kun je gerust spreken van een intergenerationeel gebeuren.
Het bijzondere is, dat zo’n enorme variatie je ertoe dwingt als deelnemer om open met elkaar om te gaan en via een andere taal vragen te stellen en antwoorden te ontvangen. We spreken hetzelfde woord in het Engels, maar de betekenis ervan blijkt niet hetzelfde te zijn. Taal is niet alleen maar woordelijke taal, maar ook lichaamstaal, tekentaal, culturele taal, volkstaal, creatieve taal, muzikale taal, culinaire taal, bijbelse taal. Niets is vanzelfsprekend, en juist daardoor ontstaat verbinding.
Ook de manier van omgang met bijbelse taal is niet vanzelfsprekend. Waar de een hangt aan een zo letterlijk mogelijk vasthouden van de ‘vertaalde’ woorden in de tekst ons aangereikt, zoekt de ander naar de associaties die deze ‘zwarte letters’ oproepen in het witte vuur van de context. Mag je zomaar in de rol van Jezus stappen, en dan zijn woorden uitspreken in jouw eigen verstaan? Welke betekenis krijgen die woorden als Jezus die uitsprak, en verandert die betekenis als jijzelf ze uitspreekt?
We laafden ons aan lichaamswerk van Andrea en esthetiek van Wolfgang. Gekoppeld aan de tekst uit Johannes rond de man die al 38 jaar op een matras lag en bleef hopen op een nieuw begin ontdekten we onze eigen verlangens.
Vijf dagen werden we ondergedompeld in een monastieke omgeving, koesterden we de zonnestralen en de tuin en de warmte van elkaars gezelschap. En zie, het was goed.
Nawerking
Tineke heeft in haar vaste speelgroep in Zeist beide elementen vanuit Vilnius gelijk in praktijk gebracht. Ze onderzocht de rol van esthetiek met de focus op gebruik van tekenmateriaal als voorbereiding, inleving, verwerking en doorwerking voor de relatie tussen Jezus en de leerlingen op het moment dat hij van hen afscheid neemt en door een wolk aan hun ogen onttrokken wordt (Lk.24).
Ze besteedde in de tweede spelsessie extra aandacht aan bodywork, juist waar in haar groep die avond de helft van de spelers nieuw was en een andere taal sprak. Haar groep is sowieso gekenmerkt door mensen met beperkte mobiliteit en gehoorproblemen, wat vraagt om een ándere creatieve inzet van bodywork zodat ieder mee kan doen. Deze avond stond het verhaal van Noach centraal die uit de ark een onbekend land mag gaan bewonen. Veel spelelementen waren non-verbaal, en extra aandacht werd besteed aan lichaamshouding bij de rolinleving. Achteraf werd in de groep ook geëvalueerd hoe lichaamshouding van beslissende invloed kan zijn op de rolbeleving en de spirituele verwerking van de rolopneming.
Interreligieus bibliodrama in Utrecht
Op zaterdag 23 september zal in Utrecht in de EBG een bibliodrama worden geleid door Trevor, Nev en Tineke. Het thema is ‘bevrijding van het verleden’ en is nadrukkelijk gekoppeld aan bevrijding van slavernij. Het maximaal aantal deelnemers is 12, en deze groep is vrijwel vol. Voertaal is Engels en Nederlands, we streven naar diversiteit van deelnemers. Heb je interesse, geef je dan op bij Tineke. Je krijgt dan medio september te horen of je mee kunt doen.
Speelgroep in Zeist
Tineke heeft een eigen speelgroep in Zeist, die in september, oktober en november bij elkaar komt op dinsdagavond. Deze speelgroep geeft haar de gelegenheid om de thema’s die in haar gemeente van belang zijn op een andere manier te verwerken. Ook is deze speelgroep enthousiast om alle inspiratie die Tineke opdoet in haar Advanced Course om te zetten in spelmomenten. De groep zit momenteel vol.