In de week in Liechtenstein was het thema dans en muziek.
Ons was gevraagd om een muziekinstrument mee te nemen. Niet iedereen had een instrument dat vervoerd kon worden en niet iedereen kon een muziekinstrument bespelen. Dus was de opdracht lichtjes veranderd in “neem iets mee waarmee je muziek kunt maken”. Hierdoor werd onze creativiteit in gang gezet. We kwamen aan met slagwerk- en ritmeinstrumenten van keukenrasp, deksels, spijkers in een potje, een bamboepijpje met rijstkorrels als regeninstrument, een ijzeren kam en een grote fles half gevuld met water. Er bleek opeens heel veel muziek in onze dagelijkse omgeving te zijn waar we tot voor kort geen erg in hadden! Onze docenten hadden gehoopt op een meer melodisch orkest, en wat ze kregen was een samenraapsel van ritmisch geluid waar eigenlijk geen melodische tonen mee konden worden gemaakt. Was dit nog wel muziek? Het was níet de muziek die zij in gedachten hadden gehad, en dansen op die muziek bleek een hele kunst. Luisteren naar deze muziek was ook knap ingewikkeld, want het waren korte tonen en ritmes die moeilijk te ordenen bleken. Nóg ingewikkelder was het om een orkest te vormen waarin alle geluiden tot een samenhangend geheel werden ingezet. Een enorme klankchaos was het resultaat. We kwamen er niet uit. Er was een leider voor nodig die ons vroeg om met 1 instrument te beginnen, waarna de anderen daar stuk voor stuk bij aansloten. Pas toen kwam er aandacht voor elkaar, en voor de eigen ritmiek. Soms is er een outsider nodig om te ontdekken dat chaos in de muziek zoveel kan zeggen over je eigen innerlijk! Het is voor de meesten van ons heel vanzelfsprekend om te bewegen in tijd en ruimte. Het gebeurt zonder dat we ons er bewust van zijn wat ruimte met ons doet. Als je eenzelfde verhaal in bibliodrama uitspeelt in verschillende ruimten zul je merken dat het veel verschil maakt hoe de ruimte ingedeeld is, waar het licht en donker valt, waar de tafels en stoelen staan en welke voorwerpen zich in de ruimte bevinden.
Als je begeleider bent en je kent de ruimte niet, is het altijd handig om de beheerders te vragen wélke ruimte je ter beschikking hebt en daar foto’s van te krijgen met aanduidingen waar het licht vandaan komt. Het maakt ook uit of je binnen of buiten het gebouw speelt. Ook de natuur kan vóór je werken of tégen je werken. Buiten spelen levert een ander verhaal op en andere impulsen dan in een superwarm schoollokaal of een koud zaaltje met alleen kunstlicht. In Liechtenstein merkte ik hoe de omgeving van de bergen, met de wijngaarden om ons heen én uitzicht op het kasteel heel beklemmend konden werken op onze spelimpulsen als het mistig was, maar ook ruimte gaven als de zon doorbrak. Soms moet je op reis gaan om te ontdekken hóe belangrijk de (speel)ruimte is. Een mooie vorm van ‘opwarming’ en ‘verbinding’ tussen de plek die je achter je liet en de plek waar je op dat moment aanwezig bent is wat ik in Liechtenstein meemaakte.
We zagen als groep elkaar na een half jaar weer terug in Liechtenstein. Maar 2 mensen ontbraken wegens omstandigheden, en 1 deelnemer die er in Vilnius niet bij was schoof nu gelukkig wél aan. Hoe zorg je er dan voor dat de spanningsboog tussen ‘toen’ en ‘nu’ gemaakt wordt? Toen we in de ruimte kwamen lagen er in het centrum allemaal lucifersdoosjes. Daarop stonden heel verschillende plaatjes. In de kring deden we eerst bodywork, waarbij we elkaar nét niet aanraakten maar wel steeds naar elkaar toe bewogen. Daarnaast waren er ook bewegingen die uitdrukten hoe je dingen verplaatste van achteren naar voren, hoe je dingen los kon laten en ook andere dingen vast kon pakken, of over kon geven aan elkaar. Zo maakten we in beweging de overgang van ‘overal vandaan’ naar ‘hier en nu’. We eindigden dit onderdeel met het afstrijken van boven naar beneden, alles wat niet meer nodig is weg laten vloeien en teruggeven aan de aarde. En daarna openden we ons naar elkaar toe en naar de hemel om nieuwe dingen te ontvangen. Vervolgens werd het stil – ruimte om in jezelf te ontdekken welke emoties er waren. We mochten dat in 1 woord omvatten, waarna we werden uitgenodigd om rond de lucifersdoosjes te lopen en te onderzoeken welk plaatje het beste bij ons gevoel paste. Dat lucifersdoosje namen we mee. Vervolgens openden we het lucifersdoosje en maakten mét de lucifers een symbool dat reflecteerde wat er gebeurde tussen Vilnius en Liechtenstein. Dit bespraken we met elkaar in groepjes van 3. Afsluitend vertelden we in de grote kring 1 zin van wat we wilden delen. Het effect hiervan? Met respect voor alles wat in ons leven gebeurd was sinds onze eerste cursusweek in Vilnius kwamen we met elkaar als groep weer in verbinding dankzij lichaamstaal, ruimte voor emoties en luciferhoutjes. Hilde en Anne gingen letterlijk en figuurlijk op pad met mensen die in een oncotraject zitten. Loslaten, of meenemen, omkijken of verder gaan is voortdurend deel van hun leven op een heel uitdrukkelijke manier. Wat kan hierin helpend zijn? Wat neem ik mee als krachtbron en wat laat ik achter mij? Heel lijfelijk gingen de deelnemers ook de weg, bouwden ze ruines en gingen zelfs het gevecht aan. Ze keerden anders huiswaarts en hopelijk blijven hun krachtpuntjes nagloeien in hun leven van elke dag.
Foto's zie je hier. Vorige zaterdag mochten we met deelnemers uit alle Vlaamse provincies onze vleugels uitslaan en onze pluimen verdienen dankzij het voorbereidingswerk van Anne Coussement en de enthousiaste begeleiding van Gert Boeckx. We verzamlden een vogelalfabet, herkenden in hun typische eigenschappen een Bijbelfiguur en zongen uit volle borst een inspirerend en eigen gemaakt bijbelvogellied.
Kraaien hebben voor ons geen verrassingen meer, of toch wel? Wanneer ze het gesprek met God aangaan worden we toch nog verrast. En dan blijkt dat is vrijwel elk bekende verhaal uit de bijbel een "vergeten" vogel een hoofdrol speelde. Het was verrassend, speels en vrolijk, maar het raakte ook aan ons hart, kietelde vragen wakker en zetten ons aan het denken en voelen. Wat een dag! Tevreden sloegen we na afloop onze vleugels uit en verdwenen we weer naar alle windstreken met ons eigen vogelverhaal en de klanken van ons eigen deuntje. Hopelijk komt er een vervolg op dit avontuur. Wil je meer beelden zien en liedjes horen? Klik dan door. Voor de Roemeense katholieke tv mocht Els Claessens vertellen over haar roeping en over het sterke impact van bibliodrama hierin. Het is een heel evrhaal maar echt de moeite waard om het te bekijken. We zijn heel blij met haar getuigenis. Zie hier het filmpje. Zo begint de tekst van Murat, één van de deelnemers aan het Interfaith Bibliodrama weekend in Kortrijk. 30 jaar geleden vertrok hij uit Azerbeidjan op de vlucht voor verdrukking en geweld en de hoop op een vredevolle en betere wereld hield hem op de been. Het weekend dat hij deelde met deelnemers uit Duitsland, Zweden, Vlaanderen, Nederland en Finland betekende voor hem en de andere mensen een eiland van hoop en vrede. Met bibliodrama, zang, dans, creatieve verwerking en poësie verkenden we de dromen uit het verhaal van Jozef uit de Bijbel en Yussuf uit de Koran. We ontdekten hoe dicht ze bij elkaar staan en hoe ze ook ons nog kunnen inspireren. Met gebeden in het Engels en het Arabisch verbonden we ons met elkaar, met de Ene en met de wereld. Er ontstons een eiland van vrede dat nu verspreid wordt door alle 1é de deelnemers... We hopen op méér eilanden als deze. Lees meer op deze pagina.
In Turku worstelden we met het heden en de toekomst: hoe zuchten en kreunen we met elkaar onder onrecht, onder kwaad dat wij zelf doen en dat ons wordt aangedaan?
Hoe houden we het uit met het Kleine meisje Hoop, met de adem die ons beweegt en in leven houdt? Voor wie is er eigenlijk toekomst? Wie opent de toekomst? Die vragen droeg ik met mij mee op de reis terug. Met Romeinen 8 kon ik in bibliodrama-opzicht niet zo veel. Maar de vragen waren met weerhaakjes gebleven. Dus ging ik thuis op zoek naar teksten en verhalen die ook de neerslag vormen van ons zuchten en kreunen als mensen. Zo kwam ik terecht bij het verhaal bij die mensen waarover Matteus schrijft in een gelijkenis. Een bruiloftsfeest waarop je wacht, waar je je op voorbereidt – maar waarvan je niet weet wannéér dat is en met wie je daar zult zijn. De gelijkenis bracht me overigens niet veel verder: ook hier is de toekomst onzeker, ook hier zijn er mensen die daar geen deel van uitmaken. Ik presenteerde deze gelijkenis als ‘weerbarstige tekst’ om open te breken. Zou het lukken om al spelend een deur te openen? En ja: er was iemand die zich inleefde in de rol van de deur. Die deur wilde niets liever dan mensen binnen laten die bereid waren om vól te houden en zich vóór te bereiden. Je kon niet zomaar naar binnen. Eerst kon dus alleen de bruidegom en de stadsomroeper naar binnen. Verder bleef het leeg in de zaal. Mensen meldden zich zonder olie, ze riepen en smeekten. Ze kwamen niet binnen. Toen werd de ommekeer ingezet. Al spelend ging de bruidegom weer naar buiten! En de deur liet hem gaan om te zoeken naar nieuwe feestgangers die de eerste ronde gemist hadden – want wat zou het niet fijn zijn als zoveel mogelijk mensen opgelucht adem kunnen halen, en méé kunnen doen in dat feest van de hoop. In augustus 2023 kwamen we bij elkaar in Turku, de oudste stad van Finland. Het was ooit de hoofdstad maar de geschiedenis besliste anders.
Finland en haar buurlanden delen de geschiedenis, en als je dat niet weet sta je verbaasd over de tweetaligheid van plaatsnamen, de structuur van de Lutherse kerk, de politiek van vandaag en de ruimte die in Finse kunst en cultuur voelbaar en hoorbaar is. De grote lijnen worden ingekleurd, maar de details blijven persoonlijk. In Helsinki zag ik na de EBW een bijzondere tentoonstelling waar ook hologrammen geprojecteerd werden op allerlei manieren. Dit is er eentje van. En ik vond het kenmerkend voor wat zich in Finland momenteel afspeelt: processen die onder de oppervlakte plaats vinden, en waar je op heel verschillende manieren zicht op krijgt als je eigen positie beweegt. Is dat ook niet zo in bibliodrama? De tekst lijkt te bestaan uit wat letters op papier, de vertaling kan variëren maar voor de buitenstaander zijn de woorden vast en zeker. Voor wie andere posities durft te verkennen ten opzichte van het verhaal ontdekt onder de oppervlakte een veelvoud van personen, emoties, verhalen, de mix van context in cultuur en ethiek. En daar doorheen het licht van de Liefde. Hoe kijk jij naar die verhalen die als hologram ons uitnodigen om verder te kijken dan wat met het blote oog zichtbaar is? Adem in en uit…
Adem bewust, zonder iets aan je manier van ademen te veranderen. Concentreer je op het uitademen. Laat los. Geef klank aan dat loslaten. Concentreer je op het korte moment tussen in- en uitademen, die kleine pauze, dat moment van omkeren… Concentreer je op het inademen, vanuit je buik naar heel je lichaam. Accepteer… Adem…m te bewerken. Er is het allereerste inademen, wanneer je geboren wordt, en er is de laatste adem die je uitblaast wanneer je sterft… Van God wordt gezegd dat Hij/Zij RUAH is, ADEM. In en uit… Geen stormwind maar een zacht briesje. In en uit… Dat Hij/Zij de geest is, de adem die heen en weer beweegt, vooruit en achteruit, in en uit… JAH- is IN, --WEH is UIT… JAH-WEH JAH-WEH JAH-WEH… God’s name on our lips in every breath we take… (fragment bodywork EBW Turku groep 3) |
Auteur
Jes ,Anne en Tineke delen graag kleine stapjes van elke dag om het leven te spelen, te leren en te vieren. Misschien inspireren ze jou. Archieven
April 2024
Categorieën |